اوریگامی یا «هنر کاغذ و تا» یکی از کاردستیهای محبوب ژاپنی است که امروزه در سراسر جهان طرفداران زیادی دارد.
هدف این هنر آفریدن طرحهای جالب از کاغذ با کمک تاهای هندسی است. معنای لغوی این واژه در زبان ژاپنی «تا کردن کاغذ» این عمل در کشور ایران هم رایج است ست و تمام مدلهای کاغذ و تا را دربردارد، حتی آنهایی که ژاپنی نیستند. اوریگامی فقط از تعداد کمی از تاهای گوناگون استفاده میکند، ولی همین تاها میتوانند به روشهای گوناگونی ترکیب شوند تا طرحهای متفاوتی ایجاد کنند.
بهطور کلی، این طرحها با یک برگ کاغذ مربع شکل آغاز میشود، که هر روی آن ممکن است به رنگ متفاوتی باشد و بدون بریدن کاغذ و بدون استفاده از چسب یا دوخت ادامه مییابد. اوریگامی روش ارائهٔ اشکال است، که عمدتاً با خم کردن مادهٔ مورد استفاده کاغذ حاصل میشود.
روش ساخت کاغذ ظاهراً در حدود سال ۱۰۰ میلادی در چین شروع شد و تا بیش از پانصد سال بهصورت یک راز نگهداری میشد. در حدود قرن ششم میلادی این صنعت توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن وارد شد. سپس در نیمهٔ قرن هشتم میلادی و پس از تسلط اعراب مسلمان بر آسیای مرکزی، این صنعت توسط آنان به نقاط دیگر برده شد و در قرن دهم میلادی به مصر و در قرن دوازدهم میلادی به اسپانیا رسید. پس از ورود اعراب به سیسیل(Sicily)این صنعت وارد ایتالیا شد و کارگاههای کاغذسازی در ۱۲۷۶ در فابرینوی ایتالیا و در ۱۳۴۸ در تروی فرانسه آغاز به کار کردند. از این زمان به بعد یعنی از نیمهٔ دوم قرن چهاردهم میلادی مصرف کاغذ برای کتاب در اروپا متداول شد. اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از کاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین کارگاه تولید کاغذ در قرن پانزدهم در هرتفورد انگلستان برپا شد. اولین کارگاه ساخت کاغذ در آمریکای شمالی در سال ۱۶۹۰ ایجاد شد.
گروهی معتقدند که اولین بار خم کردن کاغذ در چین متداول شدهاست. استفاده از ماکتهای کاغذی خانه، برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلیل این ادعا است. اما شکی نیست که این ژاپنیها بودند که هنر خم کردن کاغذ را کمال بخشیدند و به عبارتی از آن خود ساختند. البته هزینهٔ بالی تهیهٔ کاغذ موجب شده بود که از این هنر فقط برای مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانههای کاغذی نر و ماده که برای تزیین فنجانها در مراسم ازدواج استفاده میشد.
در دورههای مختلف تاریخی ژاپن، اوریگامی حضور داشتهاست. در خلل دورهٔ موروماچی، در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی (۱۳۳۳–۱۵۷۳) اوریگامی مدرن بهگونهای اصولی توسط یک نویسندهٔ ناشناس نگاشته شدهاست. سپس در دورهٔ ادو (۱۶۰۳–۱۸۶۷) اوریگامی بهصورت یک سرگرمی فراگیر درآمد که البته در آن زمان، Orisue نامیده میشد. کتاب “چگونه ۱۰۰۰ مرغ ماهیخوار با کاغذ بسازیم؟” در سال ۱۷۹۷ در ژاپن به چاپ رسید. در دورهٔ میجی (۱۸۶۸–۱۹۱۲) اوریگامی در برنامهٔ درسی مدارس و حتی مهدکودکها وارد شد. تا کودکان هنر و مهارت کار با انگشتان را بیاموزند. از آن زمان تاکنون کاغذ مربعی ۱۵ در ۱۵ سانتیمتری اوریگامی در همهجا فروخته میشود و اوریگامی برای سرگرمی و آموزش در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار میگیرد.
کاربردهای اوریگامی
کاربرد اوریگامی در کیهان شناسی
سال ها دانشمندان از تلسکوپ های فضایی و زمینی در کنار یکدیگر بهره برده اند، زیرا راکت ها قادر نیستند تلسکوپ های فضایی با سایز تلسکوپ های زمینی را به فضا پرتاب کنند. راه حل جدید یافته شده، fold کردن تلسکوپ فضایی و پرتاب آن به فضا است. “Eyeglass” تلسکوپ ساخته شده به این روش است. کشتی های فضایی نیز هم اکنون به همین روش تا شده، به فضا پرتاب می شوند.
کاربرد اوریگامی در ریاضیات
رابطه ی عمیق و تنگاتنگ ریاضیات و اوریگامی انکار ناپذیر است، اما به عنوان مثال به حل مسأله سه قسمت کردن زاویه در اینجا اشاره می کنیم، که سال ها ذهن ها را درگیر کرده بود و بلاخره بیست سال پیش با روش اوریگامی حل شد.
کاربرد اوریگامی در مهندسی
یکی از هزاران کاربرد اوریگامی، استفاده از آن در ساخت air bag اتومبیل است، که باید نهایت ظرافت و دقت در ساخت آن لحاظ شود.
سمبل اوریگامی
پرنده ی دریایی (crane)سمبل اریگامی(هنر کاغذ و تا) است ، که سمبل بین المللی صلح نیز می باشد. در ژاپن هر بچه ای عاقبت ساختن پرنده ی دریایی را می آموزد. الینور کوئر (Eleanor Coerr) کسی است که با نوشتن کتاب “ساداکو و هزار پرنده ی دریایی کاغذی” ، به این سمبل عمومیت بخشید.
بدون دیدگاه